नत्र स्थिरीकरण करणारी जीवाणू खते

नैत्र स्थिरीकरण करणारी जीवनु खाते

नैत्र (नाइट्रोजन) स्थिरीकरण करणारी जीवनु खाते

नैत्र स्थिरीकरण करणारी जीवनु खाते जमिनित नैसरगिकृत्य नैट्रोजन स्थिरीकरण और पिकान्ना आवश्यक असलेले नैट्रोजन उपलब्ध कराओन। यह जीवन के लिए उपयोगी असलेला नाइट्रोजन (एन₂) वनस्पति उपलब्ध है (एनएच₃) जबकि अन्य (एन₃⁻) स्वरूपित रूपांतरित होता है।


1. मुक्तजीविता नात्र स्थिरीकरण करणारी जीवनु खाते (मुक्तजीविता नाइट्रोजन स्थिरीकरण बैक्टीरिया)

हे जीवनु स्वतंत्रपने जामिनीत रहून नैत्र स्थिरीकरणत।

🔹 एज़ोटोबैक्टर (एज़ोटोबैक्टर)

  • मैंतः गहू, भात, मका, भाजीपाला और इतर पिकंसाथी उपयुक्त।
  • नयट्रोजन स्थिरीकरणसोबतच ही जीवनु वनस्पतिंच्या मुलांची वढ सुधारतात्।

🔹 एज़ोस्पिरिलम (Azospirillum)

  • तृणधान्य पिकांसाथी (गाहू, मका, जरी, बाजी, ऊस) उपयुक्त।
  • मुलांच्या वाढिस मदत करनारे हार्मोन्स तयार करते हैं.

🔹 क्लोस्ट्रीडियम (क्लोस्ट्रीडियम)

  • अनाॲरोबिक (ऑक्सीजनशिवाय वाधनरे) जीवनु, जे शेतीत नैत्र स्थिरीकरण।

🔹बेइजेरिनकिया (Beijerinckia)

  • तीव्र और आर्द्र हवामानत चांगले कार्य करनारे जीवनु।

2. सहजीवी प्राकृतिक स्थिरीकरण जीवाणु (सहजीवी नाइट्रोजन स्थिरीकरण बैक्टीरिया)

हे जीवनु वनस्पतिनच्या मुळांशी संलग्न रहून सहजीवन पद्धतिने नयट्रोजन स्थिरातत्।

🔹राइजोबियम (Rhizobium)

  • कडधान्य पिकंसाथी (उदा. तूर, हरभरा, मूंग, उडीद,सोयाब) अत्यंत उपयुक्त।
  • या जीवानुंच्या गति मुअनवर तयार होतात और नैत्र स्थिरीकरण.

🔹फ्रैंकिया (Frankia)

  • काहि जडपि वनस्पतिंमध्ये (उदा. ॲलनास, कैसुरीना) सहजीवी नैत्र स्थिरीकरण करते हैं।

3. नीलहरित शैवाल (सायनोबैक्टीरिया / नीला-हरा शैवाल - बीजीए)

यह ध्यान में रखा जाता है कि नैसर्गिककृत्य नैत्र स्थिरीकरण करता है।

🔹नोस्टॉक (नोस्टॉक) और अनाबीना (अनाबेना)

  • भताच्या शेतात् विशेषतः उपयोगीः।
  • जामिनीत् सेन्द्रिय पदार्थ वाधावण्यास मदतत्।

🔹 टॉलीपोट्रिक्स (टॉलीपोथ्रिक्स) और ऑसिलेटरिया (ऑसिलेटोरिया)

  • पन्थाळ जामिनीत् नैत्र स्थिरीकरण मदत्।

🌱 लाभ:

✔नायट्रोजनयुक्त रसायनिक पदार्थ अवलंबित्व की कमी हो जाती है।
✔ मतिचि सुपीकता वाढते.
✔ जामिनीतिल घाघरा साखळी सुधारते।
✔पिकांच्या उत्पाद वढ होता है।
✔पर्यावरण संरक्षण एवं स्थायित्व उपयुक्त।


✨ निष्कर्ष:

नैत्र स्थिरीकरण करणारी जीवनु खते नैसर्गिकिरित्या नैट्रोजन प्रदान करता है और अधिक स्थिरता बनाता है। जैविक शेसैटी और उत्पादवाधिसाथी ही अत्यंत असाधारण है।

✅ नैसर्गिक शेती - समृद्ध माटी, भर्घोस उत्पाद! 🌱🚜

ब्लॉग पर वापस जाएं